Các tai biến khi tiêm bắp

Tiêm bắp là một thủ thuật y khoa được sử dụng để đưa thuốc vào sâu trong cơ thể người bệnh. Điều này giúp thuốc có tác dụng hấp thụ vào máu một cách nhanh chóng hơn. Tuy nhiên, trên thực tế cho thấy có rất nhiều các tai biến khi tiêm bắp vào bắp tay mà không phải ai cũng biết.

1. Tại sao cần phải tiêm bắp?

Kỹ thuật tiêm bắp tay là một trong những đường tiêm cơ bản và thông dụng nhất trong y học, giúp đưa thuốc vào cơ thể một cách hiệu quả và nhanh chóng. Một số loại thuốc và vắc-xin tiêm thường được đưa vào cơ thể theo cách này. Tiêm bắp được sử dụng khi các loại phương pháp điều trị khác không được hoặc không thể sử dụng như việc tiêm ở miệng, tiêm tĩnh mạch, tiêm dưới da…

Do một số loại thuốc kích thích tĩnh mạch và đôi khi vì khó tìm được tĩnh mạch, nên các bác sĩ có thể sử dụng phương pháp tiêm bắp thay vì tiêm tĩnh mạch. Đồng thời, một số loại thuốc dùng để uống có thể bị phản ứng với cơ thể, đặc biệt hệ thống tiêu hóa khi bệnh nhân dùng thuốc bị ảnh hưởng nặng nề. Chính vì vậy, các bác sĩ chuyên ngành thường khuyến khích người bệnh tiêm thuốc thay vì uống.

Tiêm dưới da mất nhiều thời gian để hấp thụ hơn so với tiêm bắp. Điều này là bởi các mô cơ nhận được nhiều máu hơn mô ngay bên dưới da của người bệnh. Hơn nữa, mô cơ có khả năng dự trữ thuốc cao hơn mô dưới da.

2. Các vị trí tiêm

Các vị trí sau đây là những vị trí thường xuyên tiêm bắp:

 2.1. Cơ delta của cánh tay

Cơ delta là nơi được tiêm vắc-xin thường xuyên nhất trên cơ thể người. Tuy nhiên, do khối lượng cơ nhỏ và bị hạn chế, nên lượng thuốc tối đa có thể được tiêm ở đó thường ít hơn 1 ml. Cũng vì lý do này, nên cơ delta không thường được khuyến cáo để người bệnh có thể tiêm.

Tuy nhiên, việc làm theo hướng dẫn trên mạng hay Internet để tự tiêm là một việc rất khó. Vì vậy, bệnh nhân nên tìm đến sự giúp đỡ đối với việc tiêm vào cơ quan này từ những người có chuyên môn như bác sĩ hoặc các chuyên gia đầu ngành. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể nhờ đến sự giúp đỡ của người chăm sóc, bạn bè hoặc thành viên gia đình.

2.2. Cơ đùi lớn phía ngoài

Khi các vị trí khác không thể tiêm được hoặc nếu người bệnh cần tự tiêm thuốc, đùi là vị trí có thể coi như là sự lựa chọn tốt nhất.

Chia đùi trên thành ba phần bằng nhau. Bạn hãy tìm giao điểm của ba phần này. Vị trí được tiêm sẽ là phần trên, phía ngoài cùng của phân khúc này.

2.3. Cơ bụng của hông

Cơ bụng là vị trí an toàn nhất cho người lớn và trẻ em trên 7 tháng tuổi. Vị trí này nằm sâu và cách xa hầu hết dây thần kinh hoặc động mạch máu quan trọng trên cơ thể. Việc tự tiêm có thể khó khăn và đôi lúc phải cần sự trợ giúp từ bạn bè, người thân hoặc người chăm sóc nên tốt nhất người bệnh vẫn nên đến cơ sở y tế gần nhất hoặc các bác sĩ, chuyên gia trong ngành.

Cách để tự tiêm nếu thực sự người bệnh hoặc người nhà bệnh nhân có kinh nghiệm và có thể làm được:

• Đặt gót bàn tay của bạn lên hông của người được tiêm, các ngón tay của bạn hướng về phía đầu của họ.
• Đặt các ngón tay của bạn sao cho ngón tay cái của bạn hướng về phía háng của người đó và ngón út của bạn nằm bên dưới xương chậu.
• Đặt kim vào giữa chữ V nhỏ được tạo thành bởi ngón trỏ và ngón giữa của bạn.

2.4.  Cơ mông

Vị trí mà các chuyên gia chăm sóc sức khoẻ, các bác sĩ chọn để tiêm cho bệnh nhân thường xuyên nhất là cơ mông. Tuy nhiên, thường thì các bác sĩ, chuyên gia y tế khuyến cáo người thân khi tiêm cho người bệnh tại nhà vào cơ bụng hơn là cơ mông, bởi tại vị trí cơ mông, nếu không cẩn thận hay có chuyên môn khi tự tiêm có thể gây ra nguy cơ làm hỏng dây thần kinh hông. Vị trí này ở ngay bên trong cơ ức đòn, nên rất khó để có thể tự tiêm và cũng không được khuyến khích làm điều đó.

3. Các biến chứng của tiêm bắp

Một trong những quy trình tiêm cơ bản là tiêm bắp, thường được sử dụng cho cả tiêm chủng và điều trị nhiều bệnh. Người thực hiện được đào tạo chuyên môn hoặc có kinh nghiệm là điều cần thiết đối với phương pháp này. Phải đảm bảo môi trường khi tiêm được sát khuẩn, kiểm tra và thực hiện đúng quy trình kỹ thuật trong quá trình thực hiện, nếu không, rất dễ xảy ra tai nạn hoặc những sự việc không đáng có.

Thông thường, người được tiêm sẽ cảm thấy khó chịu ngay sau khi tiêm bắp. Một số triệu chứng có thể là dấu hiệu của một biến chứng nghiêm trọng nào đó, nên cần phải để ý và theo dõi suốt quá trình tiêm và sau khi tiêm. Nếu bạn gặp phải bất kỳ điều nào sau đây, hãy liên hệ ngay với bác sĩ hoặc chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn ngay lập tức:

• Đau dữ dội tại chỗ tiêm
• Cảm giác ngứa hoặc tê
• Vị trí tiêm bị đỏ, sưng hoặc nóng
• Mệt mỏi, sốt cao, nhức đầu
• Chảy tràn dịch tại vị trí tiêm
• Dấu hiệu chảy máu liên tục cho thấy phản ứng dị ứng, chẳng hạn như khó thở hoặc sưng mặt.

Các tai biến có thể xảy ra khi tiêm bắp gồm có:

• Gãy kim, cong kim: Do sai sót về kĩ thuật tiêm
• Đâm phải dây thần kinh hông to: Do không xác định được đúng vị trí hoặc do góc độ đâm kim xiên
• Gây tắc mạch: Do tiêm thuốc dạng dầu vào máu
• Áp xe nhiễm khuẩn, áp xe vô khuẩn: Do không đảm bảo nguyên tắc vô khuẩn khi tiêm và một vào thuốc ko tan đc tiêm vào
• Gây mảng mục: Do tiêm những chất gây hoại tử mô – các loại thuốc chống chỉ định tiêm bắp

Với chiều dài của kim, việc tiêm, đặc biệt là tiêm bắp, có thể khiến bạn có cảm giác lo lắng. Hãy dành thời gian để đọc hướng dẫn nhiều lần cho đến khi bạn tự tin vào khả năng có thể tự thực hiện việc đó mà không cần bác sĩ, chuyên gia.

Trên đây, là những thông tin và các kiến thức về các tai biến khi tiêm bắp cũng như cách nhận biết các biến chứng xảy ra. Kỹ thuật tiêm bắp luôn đòi hỏi người thực hiện phải có trình độ chuyên môn cao, vì vậy hãy thực hiện tại những cơ sở uy tín để tránh rủi ro tai biến không đáng có.