Tai biến mạch máu não là bệnh lý nguy hiểm có tỷ lệ tử vong cao. Vậy nguyên nhân bị tai biến là gì? Những yếu tố nguy cơ nào là nguyên nhân tai biến mạch máu não trực tiếp? Đọc ngay bài viết dưới đây để tìm hiểu nguyên nhân tai biến để có các biện pháp phòng ngừa phù hợp.
nTai biến mạch máu não (Stroke) hay còn có tên gọi khác là đột quỵ não, là hiện tượng mạch máu bị vỡ do các cục máu đông trong não gây tắc nghẽn sự lưu thông của máu không không phải do chấn thương sọ não gây ra. Sự cung cấp máu cho não bộ bị dừng đột ngột cũng là nguyên nhân gây tai biến mạch máu não phổ biến.
Xem thêm: Tai biến là gì? Những điều cần biết về tai biến mạch máu não
1. Nguyên nhân tai biến mạch máu não
Tai biến là trạng thái y tế nguy hiểm khẩn cấp cần được cấp cứu kịp thời để hạn chế tử vong cho người bệnh. Để hỗ trợ điều trị tai biến hiệu quả thì quá trình xác định chính xác nguyên nhân tai biến mạch máu não là rất cần thiết và quan trọng.
Dưới đây là 2 nguyên nhân tai biến mạch máu não chủ yếu:
1.1. Tai biến do thiếu máu cục bộ (Nhồi máu não)
Số ca bị tai biến do thiếu máu não cục bố chiếm 85% tổng số ca mắc tai biến ở Việt Nam. Vì vậy đây là nguyên nhân tai biến mạch máu não trực tiếp và chủ yếu.
Đây là hiện tượng thiếu máu bơm lên não bất thường và xảy ra đột ngột. Trạng thái này diễn ra khi trong lòng thành mạch máu khi các huyết khối làm cản trở sự lưu thông của máu lên não và tới các bộ phận khác trên cơ thể.
Theo cách hiểu thông thường thì thiếu máu não cục bộ là do các cục máu đông gây bít tắc các mạch máu gây cản trở dòng chảy của máu lên não khiến thành mạch máu bị vỡ dẫn đến tai biến mạch máu não.
Lượng oxy, lượng máu cung cấp không đủ cho não bộ khiến não không hoạt động bình thường và xảy ra các trạng thái như: Suy giảm chức năng vận động tạm thời hoặc vĩnh viễn, rối loạn chức năng ngôn ngữ và tâm lý,… Đây là các triệu chứng tai biến mạch máu não cần nhận biết sớm để có các biện pháp sơ cấp cứu và ngăn chặn kịp thời.
Thiếu máu cục bộ là nguyên nhân tai biến mạch máu não chiếm tỷ lệ cao.
Tai biến mạch máu não do thiếu máu cục bộ thường xảy ra do 3 tác nhân:
- Thiếu máu não cục bộ do cục máu đông di chuyển tự do
Đây là tình trạng huyết khối di chuyển trong các mao mạch máu lên não. Tuy nhiên quá trình di chuyển này bị tắc nghẽn khi gặp phải các đoạn thành mạch nhỏ hẹp, yếu độ bền kém nên gây vỡ mạch máu não.
Những bệnh nhân có tiền sử bị bệnh tim (tâm nhĩ rối loạn không co bóp trơn tru) sẽ dẫn đến hiện tượng máu bị vón cục. Các cục máu đông này tiếp tục di chuyển đến não bộ và gây cản trở dòng chảy của máu dẫn đến hiện tượng thiếu máu não cục bộ.
- Tắc nghẽn thành mạch dẫn đến thiếu máu cục bộ
Những bệnh nhân có hàm lượng cholesterol tăng cao, xơ vữa động mạch,… có nguy cơ hình thành nhiều mảng bám bất lợi trong thành mạch máu. Theo thời gian các mảng bám này dày lên khiến máu không thể lưu thông, dẫn đến tình trạng thiếu máu não cục bộ, não bộ bị dừng cung cấp máu đột ngột gây tai biến mạch máu não
Xem ngay: Thuốc làm tan cục máu đông trong não nhiều bệnh nhân đang sử dụng hiện nay?
1.2. Tai biến do xuất huyết não (Chảy máu não)
Tai biến do xuất huyết não chiếm 15% trong tổng các ca tai biến. Đây là trạng thái tai biến đặc biệt nguy hiểm có nguy cơ gây tử vong cao cho người bệnh.
Đây là hiện tượng máu ở não chảy ra tràn vào các mô não gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến não bộ. Não bị tổn thương gây ra hiện tượng phù não, máu bị vón cục thành các huyết khối và các cục máu bầm.
Huyết áp tăng cao bất thường tạo áp lực cho dòng chảy của máu dẫn đến hiện tượng vỡ mạch máu não, làm các tế bào não chết dần đi.
Xuất huyết não xảy ra trong khoảng thời gian nhanh chóng và đột ngột, bệnh có thể khởi phát khi các bạn đang làm việc hoặc có thể lúc đang ngủ hoặc vừa tỉnh giấc.
Lượng máu xuất huyết vào mô não càng lớn thì nguy cơ tử vong của người bệnh càng cao nếu không được sơ cứu và cấp cứu kịp thời và đúng cách.
Tai biến do xuất huyết não được chia làm 2 dạng phổ biến là xuất huyết nội sọ và xuất huyết dưới nhện:
- Xuất huyết nội sọ
Đây là hiện tượng vỡ các mạch máu bên trong mô não. Yếu tố chủ yếu dẫn đến nguyên nhân tai biến mạch máu não là huyết áp tăng cao bất thường, thường xuyên sử dụng rượu bia, các chất kích thích có hại cho cơ thể.
Ngoài ra có một số trường hợp bị xuất huyết nội sọ do bị dị tật các động mạch cảnh dẫn đến hiện tượng khi huyết áp tăng cao, thành mạch hẹp và có sức đàn hồi kém gây xuất huyết não.
- Xuất huyết dưới nhện
Đây là hiện tượng các mao mạch máu não bị vỡ trên bề mặt não, dẫn đến máu trộn lẫn dịch não bộ gây áp lực mạnh và dẫn đến chảy máu lấp đầy toàn bộ khoảng trống giữa não và hộp sọ. Xuất huyết dưới nhện thường kèm theo triệu chứng đau đầu dữ dội, mất kiểm soát hành vi.
2 nguyên nhân tai biến mạch máu não chính là do Thiếu máu cục bộ và Xuất huyết não.
Đọc ngay: Cách sơ cứu chính xác cho người bị tai biến mạch máu não
2. Các yếu tố Nguy cơ dẫn đến tai biến mạch máu não
2.1. Yếu tố di truyền
Các yếu tố như tuổi tác, giới tính, lịch sử gia đình, chủng tộc,… là nhóm nguy cơ gây ra tai biến mạch máu não. Chính vì thế cần phát hiện sớm để có hướng xử lý phù hợp và kịp thời
- Độ tuổi
Những người ở độ tuổi từ 45 (độ tuổi trung niên) trở lên là nhóm đối tượng dẫn đến nguyên nhân tai biến mạch máu não cao. Ở độ tuổi này, đa phần có sức đề kháng kém hơn thế hệ trẻ và thường mắc các bệnh lý liên quan đến tim mạch và huyết áp (nguyên nhân gây đột quỵ trực tiếp).
- Giới tính
Tai biến mạch máu não có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào. Tuy nhiên theo một số khảo sát gần đây, nam giới có nguy cơ bị tai biến mạch máu não nhiều hơn nữ giới. Vì nam giới có tỷ lệ sử dụng rượu bia và các chất kích thích nhiều hơn phụ nữ. Chính vì vậy nam giới nằm trong nhóm nguy cơ dẫn đến nguyên nhân tai biến cao hơn.
- Lịch sử gia đình
Trong gia đình có người đã có tiền sử bị tai biến đột quỵ cũng có ảnh hưởng đến yếu tố di truyền cho đời sau. Vì vậy yếu tố di truyền trong gia đình cũng có nguy cơ bị tai biến mạch máu não tương đối cao.
- Dị tật động mạch và tĩnh mạch bẩm sinh
Có những trường hợp khi sinh ra đã bị dị tật động – tĩnh mạch bẩm sinh. Ở đây dị tật động-tĩnh mạch có thể hiểu là hình thành một đám mạch máu lộn xộn hoặc một đoạn mạch máu bị hẹp hơn bình thường.
Vì vậy làm suy giảm quá trình lưu thông của máu lên não bộ và xuống các bộ phận trên cơ thể. Hơn nữa khi gặp huyết khối ứ đọng với trọng lượng lớn cộng thêm sự đàn hồi của thành mạch kém sẽ dẫn đến tình trạng vỡ mạch máu hay còn gọi là tai biến mạch máu não.
Dị tật động – tĩnh mạch cũng là nguyên nhân bị tai biến.
2.2 Yếu tố bệnh lý
- Thiếu máu não thường xuyên và kéo dài
Đây là tình trạng dẫn đến nguyên nhân tai biến mạch máu não trực tiếp do thiếu máu não cục bộ. Thiếu máu não là biểu hiện sớm của tai biến đột quỵ cần được chú ý và có biện pháp phòng ngừa nhanh chóng và kịp thời.
Máu cung cấp cho não bị thiếu, não bộ không đủ oxy sẽ không hoạt động bình thường và gây ra tai biến đột quỵ.
- Huyết áp tăng cao
Huyết áp tăng hay còn gọi là tăng huyết áp động mạch là nguyên nhân tai biến mạch máu não chủ yếu với tất cả các dạng tai biến đột quỵ. Cao huyết áp bất thường gây áp lực cho máu và thành mạch dẫn đến tổn thương thành mạch nghiêm trọng và là nguy cơ gây vỡ mạch máu não.
Kiểm soát chỉ số huyết áp là biện pháp phòng chống đột quỵ hiệu quả.
- Tiểu đường
Hàm lượng đường trong máu cao vượt ngưỡng làm ảnh hưởng đến thành mạch máu máu trên toàn cơ thể. Những bệnh nhân bị tiểu đường, đái tháo đường có nguy cơ bị tai biến đột quỵ cao gấp 5 lần người bình thường.
Đặc biệt tỷ lệ tử vong do tai biến mà nguyên nhân là bệnh tiểu đường cao gấp 2 lần và thường để lại biến chứng nguy hiểm khó điều trị hơn.
- Mỡ máu tăng cao
Cholesterol hay (hàm lượng mỡ máu) trong máu tăng cao là nguyên nhân hình thành các mảng xơ vữa động mạch gây bất lợi cho sự lưu thông của máu trong lòng mạch máu não. Đây là nguyên nhân tai biến mạch máu não chủ yếu.
- Béo phì và thừa cân
Những trường hợp có trọng lượng cơ thể lớn càng có nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và huyết áp càng cao. Ngoài ra người béo phì thừa cân còn bị rối loạn chuyển hóa mỡ máu, cholesterol xấu gia tăng dẫn đến hình thành nhiều mảng bám bất lợi. Theo thời gian các mảng bám này dày lên trong mao mạch máu và dẫn đến bít tắc mạch máu gây ra tai biến.
Chính vì thế nên kiểm soát trọng lượng cơ thể là biện pháp phòng chống tai biến hiệu quả.
Béo phì thừa cân làm tăng nguy cơ bị tai biến lên gấp 3 lần so với người bình thường.
- Đã từng bị tai biến
Những người đã từng bị tai biến mạch máu não có nguy cơ tái phát tai biến rất cao nếu không theo phác đồ điều trị của bác sĩ và chế độ ăn bừa bãi.
- Phình động mạch não
Phồng (phình) động mạch não là biểu hiện đàn hồi kém của các thành mạch, nếu như gặp các cục máu đông di chuyển qua rất dễ bị vỡ mạch máu não. Đây là nguyên nhân tai biến mạch máu não thường gặp ở một số người trẻ hiện nay.
Các dấu hiệu phình động mạch máu thường không rõ ràng nên mọi người thường chủ quan và không để ý tới. Theo nghiên cứu có đến 10% số ca tử vong do tai biến mà nguyên nhân và phình mạch máu não khi chưa kịp đến bệnh viện. Qua đó có thể thấy đây là nguyên nhân dẫn đến tai biến mạch máu não.
- Bệnh tim là nguyên nhân gây biến mạch máu não trực tiếp
Nhồi máu cơ tim, rung nhĩ, viêm màng tim, hở van tim hai lá,… là các bệnh lý nguy cơ dẫn đến tai biến mạch máu não chiếm tỷ lệ cao. Khi người bệnh bị các bệnh về tim mạch thì sự co bóp tim không được nhịp nhàng dễ hình thành các cục máu đông dẫn đến tai biến đột quỵ.
- Trầm cảm
Nhiều nghiên cứu chỉ ra trầm cảm cũng là nguyên nhân tai biến mạch máu não.
Xem thêm: Thuốc đông y giúp điều hòa huyết áp, phòng chống đột quỵ tai biến hiệu quả
2.3 Yếu tố hành vi
- Chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng không đảm bảo (Ăn quá mặn), hoạt động sinh hoạt thiếu khoa học, tinh thần bị căng thẳng quá mức,… là yếu tố dẫn đến nguyên nhân bị tai biến.
- Nghiện rượu bia, các chất kích thích gây hại
Rượu bia, thuốc lá, các chất kích thích (cocain, heroin,…) là những thành phần ngăn chặn phát triển các cholesterol lợi sản sinh (DHL) gây tổn thương các thành mạch máu, tạo điều kiện cho các mảng bám gây hại hình thành và phát triển mạnh mẽ trong lòng thành mạch máu não.
Đây là yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh đột quỵ . Ngoài ra hút thuốc, uống rượu bia,… còn gây ra một số bệnh lý nguy hiểm khác như: Ung thư phổi, suy gan, suy thận, viêm loét dạ dày tá tràng,…
Hạn chế rượu bia các chất kích thích là biện pháp phòng ngừa tai biến tốt nhất.
- Thường xuyên uống thuốc chống đông máu
Trong các thuốc chống đông máu có chứa thành phần Fibrinogen (hoạt chất tăng nguy cơ bị đột quỵ) là nguyên nhân gây tai biến ở dạng thiếu máu cục bộ cho nam giới ở tuổi 54 trở lên.
- Sử dụng thuốc tránh thai
Thuốc tránh thai có nồng độ Oestrogen lớn hơn 50Mcg làm tăng vón cục máu trong cơ thể cao hơn do các hợp chất như: Prothrombin, Prostacyclin,… gây tổn thương nội mạch các mạch máu làm tăng nguy cơ tai biến mạch máu não.
3. Cách phòng ngừa tai biến mạch máu não
Hiểu được nguyên nhân tai biến mạch máu não sẽ giúp bạn có các biện pháp phòng ngừa khoa học và hợp lý. Dưới đây là 1 số cách giúp ngăn chặn sớm tai biến mạch máu não mà bạn nên thực hiện.
- Kiểm soát chỉ số huyết áp, hàm lượng mỡ trong máu và bệnh lý tim mạch hiệu quả.
- Sinh hoạt lối sống phù hợp, lành mạnh và khoa hoc.
- Đảm bảo chế độ dinh dưỡng phù hợp, tăng cường ăn rau xanh và trái cây giàu Kali và các nhóm vitamin.
- Sử dụng dầu ăn thay thế cho mỡ động vật để phòng ngừa các yếu tố nguy cơ gây tai biến mạch máu não.
- Hạn chế dung nạp muối vào cơ thể.
- Tăng cường tập luyện thể dục thể thao nâng cao sức khỏe và tăng cường sức đề kháng, độ dẻo dai cho cơ thể.
Tập một bộ môn thể thao mình yêu thích giúp lưu thông khí huyết đẩy lùi tai biến
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: 1 tháng một lần (người có bệnh), 3 tháng một lần (người trung niên và già), 6 tháng một lần (người bình thường)
- Tăng cường sử dụng các món luộc hấp thay thế cho các món chiên rán, xào nhiều dầu mỡ để bảo vệ sức khỏe
- Giữ tinh thần lạc quan, thoải mái không stress quá mức và kéo dài
- Dùng thuốc chống tai biến ,thuốc điều trị tai biến mạch máu não bằng Đông Y có nguồn gốc thảo dược , không gây tác dụng phụ.
An Cung Trúc Hoàn là thuốc chống, điều trị và phục hồi tai biến hiệu quả có nguồn gốc 100% thảo dược tự nhiên, không gây tác dụng phụ. Hơn nữa giá thành sản phẩm phải chăng hơn sợ với các sản phẩm nhập khẩu mà có hiệu quả bệnh cao. Sản phẩm đã được nghiên cứu lâm sàng trên hơn 1.000 người bị tai biến mạch máu não và được chứng minh có khả năng điều trị bệnh hiệu quả thực sự.
Mỗi năm Việt Nam có hơn 200.000 ca mắc tai biến mới trong số đó có 50% trong tổng số ca tử vong do tai biến gây ra. Qua đây có thể thấy tai biến mạch máu não chiếm tỷ lệ gây tử vong cao và để lại biến chứng tai biến nặng nề và nguy hiểm. Chính vì thế xác định chính xác nguyên nhân gây tai biến có tác dụng hỗ trợ điều trị và phục hồi chức năng sau tai biến hiệu quả.
Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân tai biến mạch máu não và các biện pháp phòng ngừa tai biến hiệu quả hãy liên hệ theo số điện thoại: 090.170.5566 để được Lương Y Nguyễn Quý Thanh (người cứu hàng nghìn bệnh nhân tai biến thoát khỏi tử vong ) tư vấn và giải đáp kỹ lưỡng. Thân ái chào tạm biệt!